Hoe vaak zeg jij ‘nee’ als iemand je om een gunst vraagt, terwijl je daar eigenlijk geen tijd voor hebt? Of als je ergens geen zin in hebt? Waarschijnlijk minder vaak dan je zou willen. Uit gemak of beleefdheid stemmen we vaak ergens mee in, zodat we aardig gevonden worden en de boel niet dwarsbomen. Maar… door ‘ja’ te zeggen op wat een ander wilt of van je vraagt, krijg je waarschijnlijk niet wat jezelf wilt.
Dat geldt ook op het gebied van onderhandelen over je salaris, tarief of werkomstandigheden. Je werkgever of opdrachtgever kan ‘nee’ zeggen op jouw voorstel, maar jij hebt net zo goed het recht om ‘nee’ te zeggen. En dat maakt jou niet gelijk onaardig, tegendraads of een bitch – zolang je op een positieve manier ‘nee’ zegt. In deze blog vertel ik hoe je dat kunt doen, zodat je krijgt wat JIJ wilt en waard bent.
Stop met pleasen en altijd ‘ja’ zeggen
Onder de vrouwen die ik help en coach, hoor ik vaak dat ze ‘ja’ zeggen terwijl ze daar eigenlijk niet achter staan. Zó zonde. Allereerst ga je over je eigen grenzen heen om een ander te pleasen. Daarnaast ben je ook niet 100% oprecht, waardoor je de belofte vaak niet kunt of wilt waarmaken. And last but not least: je weerhoudt jezelf daarmee van het salaris of tarief dat je waard bent en/of de werkomstandigheden die bij jou passen. ‘Ja’ zeggen als je het er niet mee eens bent, is ‘nee’ zeggen tegen jezelf.
De kracht van een positieve ‘nee’
‘Nee’ zeggen is misschien eng, maar heeft juist voordelen als het gaat om onderhandelen. Volgens William Ury (professor aan de Harvard Program on Negotiation en auteur van het boek Power of Positive No) kun je met een positieve nee juist krijgen wat je wilt. Bovendien bewaak je je grenzen en geef je jezelf en je gesprekspartner een duidelijk kader om binnen te onderhandelen. Zo kun je samen verder zoeken naar een oplossing. ‘Nee’ zeggen maakt jou dus alles behalve een bitch en vergroot de kans dat je krijgt wat je wilt.
Drie manieren waarop je positief nee kunt zeggen
Nu denk je vast: ‘Nee’ komt altijd onaardig over. Dus hoe je dat dan, ‘nee’ zeggen zonder een bitch te zijn? Met een positieve nee wijs je een voorstel af op basis van een feit of denk je mee over een oplossing. Stel dat je werkgever of opdrachtgever vraagt of je op zaterdag aan een project kan werken. Je werkt met liefde aan het project, maar in het weekend gaat over jouw grenzen heen. Je wilt dus ‘nee’ zeggen, maar er speelt één ding: binnenkort heb je een functionerings- of evaluatiegesprek. Je wilt dus niets op het spel zetten.
In deze situatie kun je op de volgende manier positief ‘nee’ zeggen, zonder een bitch te zijn:
- Openings ja
Een voorbeeld van een openings ja is: Ik heb dit weekend afspraken met mijn familie, die ik graag nakom. Met dit antwoord zeg je dat je deze zaterdag niet kunt werken, omdat je andere verantwoordelijkheden hebt. Het is dus niet uit onwil en je werkgever of opdrachtgever kan hier in feite niet omheen. Je brengt je ‘nee’ op een positieve manier en krijgt wat je wilt: niet werken op jouw vrije zaterdag. - Feitelijke nee
Een voorbeeld van een feitelijke nee is: Ik werk niet in de weekenden, vakanties of op feestdagen. Hiermee zeg je positief ‘nee’ op basis van jouw grenzen als ondernemer of afspraken die je hebt vastgelegd (in je contract) als werknemer. Een feitelijke nee is rock solid, maar ook positief. - Uitnodigende ja
Een voorbeeld van een uitnodigende ja is: Ik stel voor om nog iemand te vinden die tijd heeft om aan dit project kan meewerken, zodat we het werk binnen kantoortijd kunnen houden. Je zegt ‘nee’, maar stelt gelijk een oplossing voor. Hiermee stel je jezelf explorerend op, de beste stijl om te onderhandelen en manier om tot een middenweg te komen.
Op deze opbouwende en onderbouwde manier kun je positief nee zeggen zonder een bitch te zijn. Je bewaakt jouw grenzen en geeft je werkgever of opdrachtgever een duidelijk kader om binnen te onderhandelen.